Dijitalleşme ve Tarih Araştırmaları

DİJİTALLEŞMENİN TARİH ARAŞTIRMA VE YAZIM SÜREÇLERİNE ETKİLERİ

Dijitalleşme, tarih araştırma ve yazım süreçlerine hem olumlu hem de olumsuz etkiler yaratmıştır. 

Olumlu Etkiler:

1.BİLGİYE KOLAY ERİŞİM: Dijital arşivler, kütüphaneler ve veri tabanları sayesinde araştırmacılar bir çok bilgiye internet üzerinden ulaşabilirler. Örneğin "Europeana" gibi platformlar Avrupa'daki arşivleri tek bir çatı altında sunarak araştırmacıların işini kolaylaştırmıştır.

2.ÇOKLU KAYNAK ANALİZİ: Dijital teknolojiler, farklı kaynakları karşılaktırmalı olarak analiz etmeye olanak tanır. Özellikle yapay zeka destekli analiz araçları, büyük miktarda veriyi kısa sürede işleyebilmektedir.

3.VERİLERİN KORUNMASI VE PAYLAŞIMI: Dijitalleştirme, tarihi belgelerin korunmasını sağlamaktadır. Fiziksel olarak zarar görebilecek belgeler, dijital kopyalarla güvence altına alınabilmektedir. Ayrıca, araştırmacılar bu belgeleri kolayca paylaşabilir, böylece iş birliği artar.

4.YENİ YÖNTEM VE ARAÇLAR: sosyal ağ analizi ve dijital haritalama gibi yenilikçi yöntemler, tarih yazımında daha detaylı analizlere olanak tanımaktadır.

Olumsuz Etkiler:

1. DİJİTAL UÇURUM: Her tarihçi ya da araştırmacı, dijital araçlara ve kaynaklara eşit düzeyde erişim sağlayamayabilir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki tarihçiler, bu tür teknolojilere ulaşmmada zorluk yaşayabilir.

2. KAYNAKLARIN GÜVENİLİRLİĞİ: Dijital ortamdaki bilgilerin doğruluğu her zaman güvenilir olmayabilir. İnternet üzerinden ulaşılan bazı belgeler ve kaynaklar, yanlış bilgi içerebilir. Bu durum, tarih yazımında hatalara yol açabilir.

3. BİLGİNİN AŞIRI ÇOĞALMASI: Dijitalleşme, bilgiye erişimi kolaylaştırırken aynı zamanda bir bilgi kirliliği de yaratmaktadır. Araştırmacılar, bu yoğun veri içerisinde doğru ve önemli bilgiyi ayırt etmekte zorlanabilir.

4. GELENEKSEL YÖNTEMLERİN İHMAL EDİLMESİ: Dijitalleşmenin sağladığı kolaylık, geleneksel arşiv çalışmaları ve sahada yapılan tarihsel araştırmaların ikinci plana atılmasına neden olabilir. Bu durum, tarihin fiziksel bağlamını göz ardı etme riskini beraberinde getirmektedir.

ÇIKARIM:

Dijitalleşme, tarih araştırma ve yazım süreçlerinde devrim niteliğinde değişimler yaratmıştır. Bu süreçte olumlu yönlerden yararlanırken, olumsuz etkilerin farkında olmak ve bunları en aza indirmek için dikkatli olunmalıdır. Özellikle kaynakların doğruluğunu kontrol etmek ve geleneksel yöntemlerle dijital teknikleri birleştirerek çalışmak, daha nitelikli tarih araştırmalarının yapılmasını sağlayacaktır

KAYNAKÇA

1. Durmuş, A. (2020). Dijitalleşme ve Tarih Yazımı. Tarih ve Toplum Dergisi, 35(4),22-30.

2. Europeana. (n.d.)."Discover Europe's Cultural Heritage". https://www.europeana.eu

3. Rosenzweig,R. (2003)."Scarcity or Abundance? Preserving the Past in a Digital Era". The American Historical Review, 108(3),735-762.

4. UNESCO (2022). Digital Preservation of Cultural Heritage. https://www.unesco.org